Zicht op Zeldzaam Zorgstandaarden.net VSOP voor zeldzame en genetische aandoeningen Zeldzame ziekten

Huisartsenbrochure Parkinsonismen

Parkinsonismen is een verzamelnaam voor ziektebeelden die gekenmerkt worden door bewegingsarmoede in combinatie met balansstoornissen en/of tremoren en/of rigiditeit. De ziekte van Parkinson (niet besproken in deze brochure) is het meest voorkomende parkinsonisme.

In deze brochure komen vier parkinsonismen aan de orde:
-    progressieve supranucleaire parese (PSP);
-    multisysteematrofie (MSA);
-    corticobasale degeneratie (CBD);
-    vasculair parkinsonisme.

Bij deze parkinsonismen komen nog extra symptomen voor (zie Tabel 1 ), waardoor vaak gesproken wordt van atypisch parkinsonisme of Parkinson-plus. De symptomen ontstaan doordat beschadigde hersencellen dopamine niet goed meer kunnen verwerken. Het ziekteproces bij deze parkinsonismen verloopt meestal sneller progressief dan bij de ziekte van Parkinson.

In de beginfase is het niet altijd mogelijk de verschillende parkinsonismen te onderscheiden en kan, zo blijkt later, ten onrechte de diagnose ‘ziekte van Parkinson’ gesteld worden. De behandeling is ondersteunend, er zijn geen curatieve behandelingen.

De achtergrond en symptomen van de vier bovengenoemde parkinsonismen worden in afzonderlijke hoofdstukken besproken. De behandeling  van deze parkinsonismen vertoont veel overlap en wordt in een apart hoofdstuk  besproken, evenals de aandachtspunten voor de huisarts .

Parkinsonismen die in deze brochure niet worden besproken zijn:

  • De ziekte van Parkinson (idiopathisch parkinsonisme). Meer informatie hierover staat in de NHG-Standaard Ziekte van Parkinson.
  • Toxische parkinsonismen als gevolg van medicatie (o.a. antipsychotica, lithium, calciumkanaalblokkers, anti-epileptica en anti-emetica) of toxische stoffen (o.a. zware metalen, koolstofmonoxide en pesticiden).
  • Postencefalitisch parkinsonisme.
  • Parkinsonisme door een normale-drukhydrocephalus, hersentumoren of metabole ziekten.
  • Fronto-temporale dementie (FTD) met parkinsonisme. Meer informatie hierover vindt u in de huisartsenbrochure over FTD en de NHG-Standaard Dementie.
  • Bij Lewy-body-dementie kunnen symptomen van parkinsonisme voorkomen. Voor informatie hierover verwijzen wij u naar de NHG-Standaard Dementie.

>>ParkinsonismenOmhoog